Seligman: từ thương nhân nhỏ đến chủ ngân hàng quốc tế
Trong những năm 20 của thế kỷ XIX, gia tộc Seligman vẫn định cư ở vùng Bavaria của Đức và kinh doanh nghiệp vụ trao đổi tiền tệ - dạng công việc đặc thù của các gia tộc ngân hàng Do Thái. Vào thời điểm đó, Đức không phải là một quốc gia thống nhất, nó bao gồm hơn 30 quốc gia nhỏ thuộc liên bang, hệ thống tiền tệ khép kín, các thương nhân ngược xuôi nam bắc thường gặp rất nhiều khó khăn khi phải mang theo các loại tiền khác nhau.
Joseph Seligman là một "tiểu thần đồng" của gia tộc Seligman. Khi mới lên 8 tuổi, cậu đã giúp người lớn làm những công việc vặt tại ngân hàng. Khi thu tiền, cậu nhanh chóng phát hiện ra giá trị của đồng tiền sẽ khác biệt tùy theo từng khu vực. Khả năng của Joseph phát triển nhanh hơn so với độ tuổi của cậu. Đến năm 12 tuổi, Joseph đi khắp các con đường ngõ hẻm và dần trở thành một người đổi tiền hết sức nhanh nhạy. Công việc chính của Joseph là giúp các thương nhân nước ngoài đổi các loại tiền vàng và tiền bạc họ mang sang, sau đó bán lại những ngoại tệ đó cho những người bản địa đang chuẩn bị sang các khu vực khác để kinh doanh hoặc du lịch, qua đó thu về những khoản chênh lệch giá. Thông qua công việc kinh doanh trao đổi tiền tệ, Joseph bắt đầu hiểu về thông tin kinh tế và địa lý của thế giới bên ngoài, bao gồm mối quân hệ trao đổi giữa các loại tiền tệ và dần dần hình thành "khứu giác kinh doanh" hết sức nhạy bén.
Vào những năm 30 của thế kỷ XIX, Đức bắt đầu quá trình Cách mạng công nghiệp. Các thợ thủ công truyền thống của Bavaria dần mất cơ hội việc làm dưới tác động của làn sóng công nghiệp lớn. Ngành thủ công mĩ nghệ địa phương cũng ngày một ảm đạm. Ngày càng nhiều người Do Thái địa phương chấp nhận băng qua trùng khơi sóng gió để đến đại lục Mỹ nhằm kiếm kế làm ăn buôn bán.
 |
| Joseph Seligman |
Tháng 7 năm 1837, Joseph khi đó chỉ mới 17 tuổi, với 100 đô-la được mẹ khâu trong quần lót, chàng trai trẻ trải qua muôn vàn gian truân để đến được New York, vừa hay gặp đúng đợt Đại suy thoái của Mỹ năm 1837, và thế là Joseph bắt đầu bước vào hành trình khởi nghiệp hết sức gian nan trên đất Mỹ. Sự sụp đổ của thị trường chứng khoán và tình trạng suy thoái kinh tế ở New York đã khiến Joseph khó có đất lập thân, anh bất đắt dĩ phải bôn ba về hướng tây, mãi đến Pennsylvania mới tạm dừng chân. Anh bắt đầu với công việc thu ngân và kiếm được vỏn vẹn 400 đô-la một năm.
Joseph là một người cực kỳ tập trung vào việc quan sát các chi tiết của cuộc sống. Khi làm nhân viên thu ngân, việc rất nhiều nông dân cứ thỉnh thoảng lại chen chúc trên xe ngựa để đến khu chợ trong thị trấn và thu mua hàng hóa đã thu hút sự chú ý của anh. Joseph vừa để tâm quan sát, vừa ghi lại tường tận các loại hàng hóa mà những người nông dân này đã mua và giá cả của chúng, sau đó về nhà để phân tích kỹ lưỡng vào ban đêm. Trải qua hơn một năm, anh đã hình thành nên mô hình kinh doanh của riêng mình, nếu có thể đem các loại hàng hóa mà nông dân cần đến tận nhà họ, giúp họ đỡ phải vất vả trèo đèo lội suối suốt một quãng đường dài đến chợ, vậy thì khách hàng sẵn sàng trả nhiều tiền hơn cho sự tiện lợi đó, và lợi nhuận mà anh kiếm được chính là từ "dịch vụ giá trị gia tăng" này. Sau khi hạ quyết tâm, Joseph ngay lập tức mua một số mặt hàng có giá trị cao, trọng lượng nhẹ như gương, nhẫn, dao kéo, trang sức, đồng hồ… và đóng gói chúng vào ba lô, sau đó bắt đầu một mình đi bộ đến những ngôi làng hoang dã ở Pennsylvania để chào hàng hóa. Mô hình kinh doanh của Joseph đã gặt hái được thành công lớn, kiếm 500 đô-la đầu tiên trong vòng chưa đầy nửa năm. Anh nhanh chóng tập hợp người thân, họ hàng và một vài anh em ở Đức để bắt đầu sự nghiệp kinh doanh cùng nhau. Không lâu sau, anh em Seligman góp vốn mở cửa hàng tạp hóa riêng. Trải qua nhiều năm lăn lộn trong lĩnh vực tiếp thị nên anh em Seligman rất có tài ăn nói, câu danh ngôn của họ về công việc của mình là: "Bán cho khách hàng những thứ mà họ cần không thể coi là buôn bán, bán cho khách hàng những thứ họ không cần mới gọi là buôn bán".
 |
| Nội chiến Mỹ |
Do cơ duyên tình cờ, Joseph được làm quen với Simmons Grant, người đang phục vụ tại Sư đoàn Bộ binh số 4. Khu vực đóng quân của Grant nằm gần với cửa hàng tạp hóa Seligman, do đó Grant thường đến cửa hàng Seligman để mua một số món đồ trang sức đẹp đẽ cho vị hôn thê của mình. Chẳng mấy chốc, Joseph và Grant trở thành những người anh em vô cùng hợp chuyện với nhau. Chẳng ai có thể ngờ rằng sau này Grant sẽ trở thành vị tướng quân nổi tiếng trong Nội chiến Mỹ, và sau đó còn trở thành Tổng thống thứ 18 của Hoa Kỳ.
Sau khi kinh doanh cửa hàng tạp hóa một vài năm, Joseph dấn thân vào các nghiệp vụ cơ bản và đơn giản của ngân hàng, ví dụ như cho vay nợ dựa trên mức độ tín dụng của khách hàng, mua bán một số khoản nợ, thậm chí sử dụng tiền gửi của khách hàng, mở tài khoản cho nó rồi dùng để thanh toán tiền hàng.
Joseph vốn là một người đàn ông thích suy ngẫm, trong quá trình kinh doanh cửa hàng tạp hóa, anh nhận ra có một sự khác biệt rất lớn giữa mua bán hàng hóa và mua bán tiền. Việc buôn bán hàng hóa chỉ kiếm được lợi nhuận khi cửa hàng mở và có thể bán được hàng. Ngược lại, nếu hàng hóa không bán được thì tiền sẽ rơi vào trạng thái nhàn rỗi, thậm chí nợ nần. Tiền thì hoàn toàn khác, tiền hoạt động 24/24 và các giao dịch mua bán của nó không liên quan gì đến thời gian mở cửa. Vì lợi tức sẽ được tạo ra, nên một khi tiền bắt đầu hoạt động thì sẽ là 24 giờ một ngày, 7 ngày một tuần, 365 ngày một năm, không nghỉ lễ, không cần gián đoạn nghỉ ngơi, không biết mệt mỏi và không bao giờ ngừng "tự chủ mãi mãi". Joseph cuối cùng đã ngộ ra rằng tiền chính là loại hàng hóa tuyệt vời nhất, có thể tạo ra sự giàu có nhanh chóng.
Sau 15 năm tích lũy, anh em Seligman đã dó một số tiền tiết kiệm, và hướng phát triển trong tương lai trở thành tâm điểm của cuộc tranh luận giữa họ. Sau khi giác ngộ về "nguyên lý tiền bạc", Joseph quả quyết cho rằng nên dấn thân vào ngành ngân hàng. Và thế là anh em họ bèn gói ghém hành trang và lên đường đến New York tham gia vào ngành công nghiệp mà tất cả người Do Thái đều hướng đến – ngành tài chính. Vào thời điểm đấy, chính các chủ cửa hàng tạp hóa này cũng không thể dự liệu được rằng, chỉ trong vài thập kỷ, họ sẽ trở thành những chủ ngân hàng đẳng cấp thế giới, điều này ảnh hưởng sâu sắc đến chính sách tài chính và đối ngoại của Mỹ.
Trích "Chương 4, Chiến tranh tiền tệ - phần 2 - Sự thống trị của quyền lực tài chính, Song Hong Bing"
Đọc tiếp:
Nhận xét
Đăng nhận xét