Tiến quân vào Trung Quốc
Rothschild là một gia tộc hết sức độc đáo, họ
không ngừng tranh cãi với nhau, nhưng khi phải đối phó với thế giới thì họ lại
đoàn kết như một.
__
Charles Dürk, nhà bình luận chính trị nổi tiếng người Anh, tháng 3 năm 1879
Kể từ lần đầu
tiên chính phủ Trung Quốc ký hợp đồng vay nợ của nước ngoài vào năm 1874, họ đã
dựa vào hai tổ chức của Anh để huy động vốn ở nước ngoài: HSBC (Ngân hàng Hồng
Kông – Thượng Hải) và Jardine Matheson. Đồng thời, chính phủ Anh chính thức nắm
quyền kiểm soát hải quan của Đại Thanh bằng cách bổ nhiệm ngài Robert Hart làm
Tổng giám. Tháng 3 năm 1885, Alphonse Rothschild khi đó đang phụ trách chi
nhánh Paris, nghe tin Bismarck "có ý định can thiệp vào Trung Quốc".
Mạng lười tình báo của Rothschild nhanh chóng xác nhận: Bộ trưởng Bộ Tài chính
Đức – David Hansemann (Hansman) đã đề xuất rằng Rothschild và HSBC sẽ lần lượt
đại diện cho Đức và Vương quốc Anh chia đều nghiệp vụ tài chính liên quan đến
các dự án đường sắt và những dự án khác của Chính phủ Trung Quốc. Alfons ngay lập
tức bày tỏ sự tán đồng cho rằng "Đức nên khuếch trương thế lực của mình
sang vùng Viễn Đông như vậy từ lâu, đó là một hướng đi vô cùng chính xác".
Vấn đề duy nhất là Hansman lại muốn chiếm được nhiều hơn 50% quyền lợi trong
liên minh này. Trong quá trình tháp tùng Đại sứ Trung Quốc tại London đi thăm Đức,
Nathan Rothschild đã kêu gọi Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Anh cần "đảm bảo rằng
các nhà sản xuất Anh chiếm tỷ lệ hợp lý trong các giao dịch và hợp đồng trong
tương lai với chính phủ Trung Quốc".
Khi Hansman
ra mắt Wilhelm Carl vào tháng 2 năm 1889 để thành lập Ngân hàng Đức –
Asiatische, 13 ngân hàng cốt lõi của Đức, bao gồm cả ngân hàng Rothschild chi
nhánh Frankfurt, đã gia nhập vào ngân hàng này. Oppenheimer được chọn làm đại
diện đến Trung Quốc khảo sát tình hình kinh tế, còn Ngân hàng Rothschild chi
nhánh London chịu trách nhiệm tài trợ hoạt động này.
Trên bàn cờ
lợi ích ở khu vực Viễn Đông, người Anh độc bá một phương, và đối thủ cạnh tranh
với họ là người Pháp và người Nga. Bất chấp ảnh hưởng và thế lực ngày càng tăng
của Nga ở khu vực Viễn Đông, trong cuộc Chiến tranh Giáp Ngọ năm 1894, cuối
cùng Nhật Bản vẫn đánh bại Trung Quốc, và sự kiện này đã mang tới cho Berlin và
London một cơ hội tuyệt vời để làm việc cùng nhau. Rothschild và Hansman là những
nhà hoạch định chính đằng sau. Thiết kế của họ là: thúc đẩy sự hợp tác giữa
Ngân hàng HSBC và Ngân hàng Đức, với sự hậu thuẫn của chính phủ Anh và Đức, nhằm
khắc chế sự mở rộng hơn nữa của thế lực Nga tại Trung Quốc. Tuy nhiên, ý tưởng
của các chủ ngân hàng và ý tưởng của các nhà ngoại giao hoặc chính trị gia luôn
có sự mâu thuẫn cực lớn. Một số quan chức chính trị của Đức thúc giục Đức đứng
về phía Nga và Pháp chứ không phải Vương quốc Anh, và họ phản đối Nhật Bản sáp
nhập bán đảo Liêu Đông vào tháng 4 năm 1895. Một số quan chức khác thì nghi ngờ
rằng Rothschild muốn đẩy các ngân hàng Đức ra khỏi thị trường Trung Quốc. Trong
khi đó HSBC đương nhiên không muốn từ bỏ quyền lũng đoạn bất lâu đối với chính
phủ Trung Quốc về mặt tài chính. Sự tính toán của Rothschild và Hansman đã
không thành hiện thực. Tháng 5 năm 1895, triều đình nhà Thanh tuyên bố vay 15
triệu bảng Anh từ Nga để bồi thường chiến tranh cho Nhật Bản, chứ không cần khoản
vay đa quốc gia mà Rothschild và Hansman đã nhiệt tình đề xuất. Alfons cho răng
sự kiện này là một "liều thuốc đắng" với chính phủ Anh và Đức.
Trên thực tế,
Nga hoàn toàn không có tiền cho nhà Thanh vay, bởi ngay chính họ cũng đang nợ nần
chồng chất. Vì vậy, khoản tiền này thực chất là một khoản vay từ Pháp, được ba
ngân hàng lớn của Pháp như ngân hàng Paris cùng móc hầu bao chi ra, lợi ích thu
lại thì Nga và Pháp sẽ chia đều. Nga có thể sửa chữa tuyến đường sắt xuyên
Siberia đến Mãn Châu và Pháp có quyền xây dựng đường sắt của Trung Quốc. Nhân
đà thuận nước đẩy thuyền, năm 1896, chủ ngân hàng người Nga, ông Rothstein sử dụng
nguồn vốn của Pháp để thành lập một ngân hàng Nga – Trung mới, ngoài ra ông còn
xúc tiến để thành lập một liên minh Nga – Trung.
Tận mắt chứng
kiến Nga độc chiếm chiếc bánh lớn Trung Quốc rồi thỏa sức mà ăn, Hansman vừa lo
lắng vừa tức tối, còn Rothschild thì rất nôn nóng muốn vơ cho bằng được chiếc
bánh cho vay hấp dẫn của Trung Quốc về tay mình, hai người họ liền tằng tốc
thúc đẩy HSBC và Ngân hàng Đức – Asiatische chính thức ký thỏa thuận hợp tác
vào tháng 7 năm 1895. Lần này công sức bỏ ra không còn là vô ích, bởi họ đã bắt
kịp khoản vay thứ hai của Trung Quốc vào năm 1898 trị giá 16 triệu bảng. Thế
nhưng vấn đề nan giải lại xuất hiện, chính phủ Anh không sẵn sàng đứng ra bảo
lãnh cho khoản vay này, dẫn đến việc rất khó để xác định tỷ lệ vay của Vương quốc
Anh trong tổng giá trị khoản vay. Trong khi đó, chính phủ Anh lẫn chính phủ Đức
lại không tin tưởng lẫn nhau, họ đều hoài nghi dã tâm của đối phương đối với
lãnh thổ Trung Quốc. Giữa thời điểm này, HSBC và Hansman nổ ra cuộc xung đột
gay gắt về quyền triển khai tuyến đường sắt ở tỉnh Sơn Đông. Và điều này khiến
cho Alfred và anh em Nathan cực kỳ lo lắng. Hai người họ phải đứng ra điều đình
và vỗ về Ngân hàng HSBC và Hansman, cuối cùng cũng làm nguôi cơn giận của cả
hai bên vào tháng 8.
Alfred đích
thân ra mặt, mời tất cả các chính trị gia quan trọng của Anh và Đức đến tham dự
bữa tối của gia tộc Rothschild ở London, để phía Đức sử dụng một phương thức
"thân thiện, riêng tư và phi chính thức" để giãi bày nỗi khổ, kể lể
những điều oan ức của họ trong vấn đề liên quan đến Trung Quốc. Trong khi đó
phía HSBC thì nổi trận lôi đình, cáo buộc ngân hàng Đức bội tín bội nghĩa.
Nathan phải vội vã đứng ra điều đình giữa Hansman và HSBC. Sau một số công việc
bận rộn, đầu tháng 9 năm 1898, các chủ ngân hàng và chính trị gia cuối cùng ngồi
lại với nhau tại bàn hội nghị ở London và đạt được thỏa thuận chia đều quyền
triển khai đường sắt ở Trung Quốc. Các chủ ngân hàng Anh được quyền triển khai
tuyến đường sắt dọc sông Dương Tử, các chủ ngân hàng Đức thì được triển khai
tuyến đường sắt của bán đảo Sơn Đông, Thiên Tân đến Tần Hoàng Đảo. Nathan lên
giọng và nhắc lại rằng "xét đến lợi ích thương mại của Trung Quốc, thủ tướng
Đức rất sẵn lòng hợp tác với Vương quốc Anh, Mỹ và Nhật Bản".
Thỏa thuận
tuy đã đạt được, nhưng sự tranh chấp, nghi kỵ và mâu thuẫn giữa các bên không hề
dừng lại. Năm 1900, sau cuộc vận động Nghĩa Hòa Đoàn, Đức gửi quân đến Trung Quốc.
Nga thì trực tiếp xâm chiếm Mãn Châu. Cả hai bên thấy tình hình ngày càng trở
nên nghiêm trọng, bèn nhờ Rothschild gửi lời truyền đạt. Gia tộc Rothschild một
mặt chuyển thư "Người Nga đảm bảo rằng sẽ không khai chiến" với chính
phủ Anh, một mặt phải đứng ra làm cầu nối để Anh và Đức ký một vòng thỏa thuận
mới về vấn đề Trung Quốc, duy trì sự hoàn chỉnh của Vương triều nhà Thanh và
thúc giục họ phải "mở cửa" giao thương với nước ngoài. Dưới sự vận động
hành lang tích cực của gia tộc Rothschild, Vương quốc Anh và Đức đã đạt được một
thỏa thuận chính trị chưa từng có trong việc phân chia lợi ích ở Trung Quốc.
Năm 1902, Nathan và Hansman tổ chức một cuộc họp tại Berlin có sự góp mặt của
các chủ ngân hàng lớn để thành lập Syndicat Bắc Kinh (một trong những hình thức
tổ chức độc quyền), chuyên xử lý các vấn đề liên quan đến việc hợp tác kinh doanh
tại Trung Quốc. Đối với hàng loạt vấn đề này, Anh, Đức và Nga đều coi
Rothschild là "kênh giao tiếp ngoại giao an toàn và hiệu quả nhất".
Với tư cách
là bá chủ thị trường tài chính thế giới, ngay từ đầu thế kỷ XIX, gia tộc
Rothschild đã bắt đầu xâm nhập vào Trung Quốc và có tầm ảnh hưởng sâu sắc đến
tiến trình chính trị, kinh tế và chiến tranh của Trung Quốc. Năm 1979, gia tộc
Rothschild một lần nữa tiến vào Trung Quốc. Chỉ là trong lần này, họ đến một
cách hết sức "lặng lẽ".
 |
| Buổi đồ mạng lưới quan hệ |
Trích "Chương 2, Chiến tranh tiền tệ - phần 2 - Sự thống trị của quyền lực tài chính, Song Hong Bing"
Đọc tiếp:
Nhận xét
Đăng nhận xét