Ngân hàng Tín dụng Động sản: sự thách thức của Bellella
Nếu xét
theo kinh nghiệm lịch sử, có rất nhiều lý thuyết nghe có vẻ vô cùng hợp lý,
nhưng thực ra chúng chỉ "có lý" mà thôi. Thực tiễn không bao giờ phát
triển theo logic của lý thuyết, bởi những người thực hành lý thuyết sẽ phải mãi
mãi tuân theo các quy tắc của trò chơi lợi ích. Do đó, lý thuyết buộc phải phù
hợp với quy tắc trò chơi lợi mà những người thực hành lý thuyết vốn ngấm ngầm bảo
vệ, như vậy nó mới có thể trở thành hiện thực.
 |
| Napoléon III |
Sự mê tín của
Napoléon III đối với lý thuyết của các Ngân hàng Tín dụng Động sản cũng không
phải là ngoại lệ.
Bản thân
hoàng đế cũng là một người cuồng tín của chủ nghĩa Saint Simon, và ông cũng muốn
được lưu danh thiên cổ với vai trò là một kiến trúc sự xã hội vĩ đại. Trước khi
nhậm chức vào những năm 30 của thế kỷ XIX, ông đã thảo luận với những người bạn
thân trong giới tài chính của mình là Bellella và Fould, để tìm cách hiện thực
hóa chủ nghĩa thực nghiệp của Saint Simon tại Pháp, thiết lập một hệ thống tổ
chức tài chính bốn trong một:
- Ngân
hàng thương mại: Ngân hàng Chiết khấu Quốc gia Pháp
- Ngân
hàng công nghiệp: Ngân hàng Tín dụng Động sản
- Ngân
hàng thế chấp: Ngân hàng Tín dụng Bất động sản
- Ngân
hàng hỗ tương: Ngân hàng Đối ứng Tín dụng Tài chính cho các Doanh nghiệp nhỏ
Trong số
đó, đứng ở vị trí cốt lõi là ngân hàng đầu tư theo chế độ cổ phần – Ngân hàng
Tín dụng Động sản.
Anh em nhà
Bellella đã lợi dụng tâm lý mưu cầu hư danh của Napoléon III, đưa ra cái cớ là
thực hiện ý tưởng của Saint Simon về việc "tất cả các mâu thuẫn giai cấp sẽ
buộc phải biến mất trước niềm hạnh phúc phổ quát mà một kế hoạch tín dụng xã hội
mới được phát minh có thế đạt được", đến năm 1852, họ hết lời khoa trương
với Napoléon III về lợi ích của mô hình kinh doanh của Ngân hàng Tín dụng Động
sản. Mô hình này là để huy động vốn cho ngân hàng bằng cách bán cổ phiếu và
trái phiếu cho công chúng, sau đó sử dụng nguồn vốn đó để mua cổ phiếu của các
công ty công nghiệp mới nổi mà nó hy vọng sẽ phát triển. Anh em nhà Bellella đã
thao túng nhân tâm, thổi phồng về mô hình này như là một phương tiện hiện thực
hóa chủ nghĩa xã hội thực nghiệp Saint Simon.
Chế độ tín
dụng mới do anh em Bellella phát minh được Napoléon III ủng hộ nhiệt tình. Marx
mỉa mai gọi đó là "chủ nghĩa xã hội của Napoléon" và "từ John
Law đến Isaac Bellella, họ đều có một đặc điểm thú vị: vừa là kẻ lừa đảo, vừa
là nhà tiên tri". Trên thực tế, việc triển khai hệ thống tín dụng này đã
khiến cho các sàn giao dịch chứng khoán Pháp rơi vào tình trạng đầu cơ, tham
nhũng và lừa đảo tràn lan. Nhưng trong mắt người dân thời đó, đây là một sự đổi
mới hệ thống tài chính mang tính chiến lược vĩ đại, có thể cung cấp nguồn vốn
và tín dụng cho sự phát triển nhanh chóng của công nghiệp hóa. Nghiệp vụ kinh
doanh chủ yếu của Ngân hàng Tín dụng Động sản gồm hai phần: một phần là nghiệp
vụ ngân hàng truyền thống, bao gồm tiếp nhận tiền gửi tiết kiệm của khách hàng,
chiết khấu hóa đơn thương mại, cho vay và bảo hiểm; một phần là bảo lãnh trái
phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp – những nghiệp vụ của một ngân hàng
đầu tư.
Ngoài sự
cám dỗ của hệ tư tưởng xã hội chủ nghĩa không tưởng, anh em nhà Bellella và gia
tộc Fould còn dùng đến các biện pháp khích tướng và ly gián để thúc giục
Napoléon III nhanh chóng hạ quyết tâm. Người xưa có câu "Đại thụ thì hay bị
sét đánh", tiềm lực và sự giàu có của gia tộc Rothschild không chỉ dẫn đến
sự thù địch của các chủ ngân hàng Thanh giáo, mà còn thu hút sự ghen tị của các
gia tộc ngân hàng Do Thái khác, bao gồm cả gia tộc Bellella và Fould. Năm xưa,
Bellella là một đối tác của ngân hàng gia tộc Rothschild, và gia tộc Rothschild
chính là "sư phụ" của họ trong lĩnh vực tài chính. Sau này, khi
Bellella quyết đứng ra xây dựng cơ nghiệp riêng của mình, thái độ của họ đối với
gia tộc Rothschild ngày càng không thân thiện, hành vi "lừa thầy phản bạn"
chính là điều mà gia tộc Rothschild căm ghét đến tận xương tủy.
Fould và
gia tộc Bellella được liệt vào danh sách "đội quân hậu duệ" ủng hộ
tài chính cho cuộc chính biến của Napoléon III, và mục tiêu hết sức nhất quán của
họ là thách thức vị thế "đại ca" trong lĩnh vực tài chính của gia tộc
Rothschild. Khi đảm nhận chức Bộ trưởng Bộ Tài chính Pháp, Achille Fould đã trịnh
trọng nói với Napoléon III rằng: "Giải phóng vương quốc của ngài khỏi sự
kiểm soát của Rothschild là điều vô cùng cần thiết, trên thực tế họ đã thay thế
quyền thống trị của ngài suốt bấy lâu nay".
 |
| James Rothschild |
Rothschild không phải dạng vừa. James Rothschild viết một lá thư cho Napoléon III, chỉ ra rằng một khi Ngân hàng Tín dụng Động sản được thành lập và hoạt động thành công, nó sẽ kiểm soát phần lớn tài sản công cộng và cuối cùng trở nên "có quyền lực mạnh mẽ hơn cả chính phủ", nhằm cố gắng làm lay chuyển quyết tâm của chính phủ Pháp trong việc thành lập Ngân hàng Tín dụng Động sản.
Vốn dĩ nhờ
sự hỗ trợ của gia tộc Bellella và Fould, Napoléon III mới có thể lên ngôi hoàng
đế, thế nên ông rất mực trọng dụng hai gia tộc này, đồng thời cũng thực sự tin
tưởng và không chút mảy may nghi ngờ về hệ thống lý luận của Ngân hàng Tín dụng
Động sản. Mối quan hệ giữa Napoléon III và gia tộc Rothschild cũng chẳng lấy gì
làm tốt đẹp, và James Rothschild vừa không thích, vừa không tin tưởng Napoléon
III. Trong hoàn cảnh này, rõ ràng chính phủ sẽ đứng về phía anh em Bellella. Kể
từ cuộc cách mạng năm 1848, nhờ có công giúp hoàng đế lên ngồi, gia tộc
Bellella và Fould đã là những nhân vật rất có tiếng nói trong chính phủ, gia tộc
Rothschild ngày càng có xu thế bị gạt ra khỏi thế cuộc. Mặc dù gia tộc
Rothschild cũng từng dốc sức giúp Napoléon III đăng cơ, nhưng xét cho cùng, giờ
đây họ đã không còn duy trì được khí thế "một tay che lấp bầu trời"
như trong giai đoạn phục hưng triều đại Bourbon và Vương triều tháng Bảy nữa. Lại
cộng thêm với việc Bellella và Fould không ngừng buông lời xàm ngôn về gia tộc
Rothschild với hoàng đế, thế nên tình cảnh của James là hết sức khó khăn.
Chỗ dựa của
gia tộc Rothschild trong triều đình Pháp là nhân vật từng một thời rất được trọng
dụng – tướng quân Genniel. Tuy nhiên, tướng Genniel dần dần thất thế khi đối mặt
với Napoléon III. Trong suốt năm 1850, James vừa cố gắng đứng ra hòa giải cho mối
quan hệ của Napoléon III với Genniel, vừa nổ lực tìm cách "tăng điểm"
trước mặt Tổng thống (lưu ý: khi đó Napoléon III vẫn chưa xưng đế): "Tổng
thống hình như nghĩ rằng tôi đã hiểu lầm ngài ấy, xem ra từ nay tôi phải tỏ vẻ
khiêm tốn trước mặt ngài ấy, bởi gia tộc Fould sẽ không bao giờ dành cho tôi những
lời tốt đẹp".
Napoléon
III rõ ràng nghiêng về Fould hơn, và hoàng đế ngày càng không chịu lắng nghe
nhưng kiến nghị của Genniel và James về chính sách đối ngoại. Napoléon III có ý
định trừ khử Genniel, James nhận thấy tình hình bất trắc, bèn vội vã chuyển tất
cả số vàng của mình sang London. Ông nói không chút lo lắng: "Tôi thà gửi
tất cả số vàng của mình ở London để kiếm lợi nhuận vỏn vẹn 3% còn hơn là ở lại
Pháp. Napoléon có thể sẽ tịch thu toàn bộ tiền của tôi vì tôi là bạn của
Genniel. Tôi không sợ hoàng đế, nhưng tôi phải đề phòng ngài ấy. Đây là một đất
nước với sự bẩn thỉu chính trị đã lên đến cực độ".
Tháng 12
năm 1850, Genniel bị bắt giữ, đánh dấu sự thất thế hoàn toàn của Đảng Cộng hòa.
James là một nhân vật cực kỳ khôn ngoan, ông không bao giờ đánh đồng khuynh hướng
chính trị với lợi ích thương mại, ngay lập tức lựa gió để đẩy thuyền, từ bỏ Đảng
Cộng hòa và quay sang ủng hộ chế độ quân chủ. Tuy nhiên, do lập trường của ông
không kiên định như hai gia tộc Bellella và Fould, thế nên dù ít dù nhiều vẫn bị
Napoléon III coi là kẻ gió chiều nào xoay chiều ấy, bất khả tín.
Ngăm 1852, Ngân
hàng Tín dụng Động sản do Bellella và Fould đồng sáng lập được chính thức thành
lập với sự hỗ trợ mạnh mẽ của Napoléon III, và từ đó thành đối thủ cạnh tranh
khốc liệt của gia tộc Rothschild.
Trích "Chương 3, Chiến tranh tiền tệ - phần 2 - Sự thống trị của quyền lực tài chính, Song Hong Bing"
Đọc tiếp:
Nhận xét
Đăng nhận xét