Sự kết thúc của chế độ bản vị bạc
Việc hủy bỏ
triệt để chế độ dùng vàng để bảo đảm tiền tệ đã nằm trong kế hoạch tổng thể của
các nhà tài phiệt Ngân hàng quốc tế. Tuy nhiên, việc giải quyết vấn đề bạc trắng
lại có cấp độ ưu tiên cao hơn. Trên thế giới, trữ lượng tài nguyên bạc được cho
là phong phú. Một khi các nước trên thế giới bắt đầu tham gia vào việc thăm dò
và khai thác bạc trên quy mô lớn, mục tiêu loại bỏ chế độ dùng vàng để bảo đảm
tiền tệ sẽ khó được thực hiện hơn. Hơn thế nữa, nó còn tạo ra sự mâu thuẫn giữa
vàng và bạc. Một khi lượng cung ứng bạc trắng tăng mạnh, “Chứng chỉ bạc trắng”
rất có thể sẽ hồi sinh và tranh chấp với “Chứng chỉ của Cục Dự trữ Liên bang.” Do Chính phủ Mỹ nắm giữ quyền
phát hành “Chứng chỉ bạc trắng” nên một khi phiếu này chiếm ưu thế, sự sinh tồn
của Cục Dự trữ Liên bang sẽ bị đe dọa.
Vì vậy, nhiệm vụ cấp bách của các nhà tài phiệt
Ngân hàng quốc tế là dốc hết khả năng có thể để làm giảm giá bạc. Một mặt, điều
này sẽ khiến cho ngành khai thác bạc trên thế giới rơi vào tình trạng lỗ vốn hoặc
lợi nhuận kém, từ đó làm chậm quá tình thăm dò và khai thác của các mỏ bạc, làm
giảm lượng cung ứng. Mặt khác, nó sẽ thúc đẩy lượng bạc dùng trong công nghiệp
tăng lên do giá bạc cực kỳ rẻ mạt, khiến cho việc nghiên cứu và ứng dụng thay
thế vật liệu bạc trở thành điều tất yếu, từ đó mà tiêu hao lượng bạc dự trữ của
Bộ Tài chính Mỹ với tốc độ nhanh nhất. Bộ Tài chính không tìm đầu ra bạc trắng,
thì “Chứng chỉ bạc trắng” cũng tự nhiên không đánh mà hàng, và việc hủy bỏ chế
độ dùng bạc trắng để đảm bảo tiền tệ cũng trở nên hợp logic. Điều mấu chốt là
phải tranh thủ thời gian.
Đương nhiên, Kennedy biết rất rõ việc này. Một mặt,
ông ta tỏ thái độ sẽ nghĩ đến việc xóa bỏ chế độ dùng bạc trắng để bảo đảm tiền
tệ khi có điều kiện thích hợp, mặt khác lại tính đến những phương án khác. Đáng
tiếc là Bộ trưởng Tài chính Douglas Dillon lại không phải là người tâm phúc của
ông. Dillon xuất thân trong một gia đình danh gia vọng tộc thuộc ngành ngân hàng ở phố Wall. Bản thân ông là
người của Đảng Cộng hòa được các nhà tài phiệt Ngân hàng quốc tế cài vào trong
nội các của Đảng Dân chủ dưới thời Tổng thống Kennedy. Với quyền lực trong tay
về tài chính, Dillon hết lòng giúp đỡ các nhà Ngân hàng quốc tế. Sau khi Dillon
lên nhậm chức, công việc đầu tiên của ông là làm tiêu hao lượng dự trữ lượng bạc
trắng của Bộ Tài chính với tốc độ nhanh nhất có thể. Quả nhiên Dillon đã không
phụ lòng mong mỏi của các nhà tài phiệt, ông đã bán đổ bán tháo một lượng lớn bạc
trắng cho các nhà sử dụng công nghiệp với giá siêu rẻ 91 cent/ounce. Hiệp hội
người tiêu dùng bạc trắng ở Mỹ được thành lập năm 1947 đã phụ họa với Dillon,
quyết liệt yêu cầu “bán sạch lượng bạc tồn lại của Bộ Tài chính để thỏa mãn nhu
cầu của người tiêu dùng bạc trắng.”
Ngày 19 tháng 3 năm 1961, tờ New York Times
đã đưa tin như thế này:
Thượng nghị sĩ chỉ trích Bộ Tài chính Mỹ trong việc bán tháo bạc trắng
Hôm nay, Thượng Nghị sĩ Alan Bible đề xuất với Bộ
Tài chính xem xét lại chính sách bán tháo một lượng lớn bạc với giá thấp hơn
giá thị trường quốc tế. Trong thư gửi cho Bộ trưởng Tài chính Douglas Dillon, vị
Nghị sĩ Đảng Dân chủ đã nói rằng, việc phát hiện và khai thác mỏ bạc trên phạm
vi nước Mỹ đã thấp hơn nhu cầu tiêu dùng, mà hành vi bán phá giá của Bộ Tài
chính là không hiện thực. Ông nói rằng “chỉ ngay sau khi Bộ Tài chính giảm áp lực
giá đối với thị trường nội địa và các nước láng giềng thì mọi việc mới được giải
quyết.”
Ngày 19 tháng 8 năm 1961, tờ New York Times còn
đăng tải một tin tức như thế này:
Hôm nay, 13 nghị sĩ Đảng Dân chủ đến từ miền Tây thuộc
các bang sản xuất bạc đã trình một bức thư lên Tổng thống Kennedy. Trong thư,
các nhà sản xuất bạc đã yêu cầu Bộ Tài chính lập tức đình chỉ hành vi bán tháo
bạc trắng với giá rẻ mạt. Hành vi bán tháo bạc của Bộ Tài chính đã tạo ra sự
suy giảm giá bạc trắng tại thị trường trong nước và quốc tế.
Ngày 16
tháng 10 năm 1961, tờ New York Times đưa tin:
Các nhà
tiêu dùng công nghiệp biết rằng, họ có thể mua được một ounce bạc với giá 91 đến
92 xu từ Bộ Tài chính, và vì thế mà họ đã từ chối chi trả nhiều tiền hơn cho
ngành công nghiệp khai thác sản xuất bạc.
Bày 29
tháng 11 năm 1961, tờ New York Times đưa tin:
Hôm qua,
các nhà sản xuất bạc đã nhận được một tin vui: Tổng thống Kennedy đã ra lệnh
cho Bộ Tài chính đình chỉ việc bán tháo bạc trắng cho giới công nghiệp. Các nhà
tiêu dùng công nghiệp sử dụng bạc trắng đã hết sức lo lắng.
Ngày 30
tháng 11 năm 1961, tờ New York Times đưa tin:
Tại thị
trường New York, giá bạc đã tăng lên đến mức cao nhất trong vòng 41 năm trở lại
đây. Hôm thứ ba, Tổng thống Kennedy đã tuyên bố cải cách toàn diện chính sách bạc
trắng của Chính phủ Mỹ, theo đó, thị trường có quyền quyết định giá bạc. Bước đầu
tiên là Bộ Tài chính ngay lập tức đình chỉ hành vi bán tháo bạc.
Cuối cùng,
Tổng thống Kennedy cũng đã phải ra tay, tuy có muộn một chút, vì lượng bạc của
Bộ Tài chính lúc này chỉ còn lại chưa đến 17 tỉ ounce. Nhưng phương sách quyết
đoán của ông đã phát đi một tín hiệu tốt lành khiến các nhà sản xuất bạc khắp
nơi trên thế giới hân hoan, Với sự can thiệp của Tổng thống Kennedy, sản lượng
bạc tăng lên và lượng trong kho của Bộ Tài chính được ổn định. Những điều này
giúp cho cổ phiếu của các công ty bạc tăng vọt.
Hành động lần
này của Kennedy đã phá vỡ hoàn toàn mưu đồ của các nhà Ngân hàng quốc tế.
Tháng 4 năm
1963, tại phiên điều trân Quốc hội, William J. Martin – Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đã phát
biểu rằng: “Ủy ban Cục Dự trữ Liên bang Mỹ tin chắc rằng không cần phải sử dụng
bạc trắng trong hệ thống tiền tệ Mỹ. Cho dù không ít người cảm thấy việc rút bạc
ra khỏi một phần hệ thống tiền tệ của chúng ta có thể gây ra khả năng mất giá
tiền tệ, nhưng tôi không đồng ý với quan điểm này.”
Theo quy luật thông thường, ngay khi thị trường bạc
có tín hiệu tăng giá, người ta cần ít nhất là 5 năm để bắt đầu lại quá trình
thăm dò, lắp đặt thiết bị khai thác mới nhằm mở rộng quy mô sản xuất, cuối cùng
là nâng cao sản lượng cung ứng.
Cao điểm trong cuộc đấu tranh giữa Kennedy và các
nhà Ngân hàng quốc tế chính là hệ thống dùng bạc để bảo đảm vị thế tiền tệ. Một
khi lượng cung ứng bạc bắt đầu tăng trở lại, Kennedy có thể bắt tay với các xí
nghiệp sản xuất bạc ở các bang miền Tây nhằm tăng thêm lượng phát hành của “Chứng
chỉ bạc trắng”, và “Chứng chỉ bạc trắng” chắc chắn sẽ lại phát triển.
Đến khi đó, pháp lệnh số 11110 do Tổng thống
Kennedy ký ngày 4 tháng 6 năm 1963 sẽ lập tức trở thành vũ khí lợi hại để đối
phó với “giấy bạc của Cục Dự trữ Liên bang.”
Điều đáng tiếc là, các nhà tài phiệt Ngân hàng quốc
tế cũng nhìn ra được sự dàn xếp của Kennedy. Vị Tổng thống rất được nhân dân
tín nhiệm này gần như chắc chắn sẽ tái đắc cử thêm một nhiệm kỳ nữa trong cuộc
tranh cử cuối năm 1964. Nếu Kennedy ngồi ở chiếc ghế Tổng thống thêm một nhiệm
kỳ 4 năm nữa thì cục diện sẽ thay đổi không thể cứu vãn được.
Vậy là việc loại bỏ Kennedy trở thành lựa chọn
duy nhất.
Kennedy bị ám sát tại phi trường đúng vào ngày
Johnson trở thành Tổng thống thứ 36 của Hoa Kỳ. Johnson biết rất rõ sự kỳ vọng
của các nhà tài phiệt Ngân hàng quốc tế đối với mình và ông ta không thể và
cũng không dám phụ lại sự “kỳ vọng” đó.
Tháng 3 năm 1964, sau khi nhậm chức Tổng thống
không lâu, Johnson đã ra lệnh cho Bộ Tài chính đình chỉ việc hoán đổi giữa chứng
chỉ bạc và bạc hiện vật, từ đó bỏ việc phát hành “Chứng chỉ bạc.” Bộ Tài chính
lại bắt đầu bán tháo lượng bạc dự trữ cho giới công nghiệp với giá 1,29 USD để
tiếp tục ép giá bạc, làm suy giảm động lực sản xuất của các ngành sản xuất bạc,
ngăn chặn nhu cầu cung ứng bạc.
Tiếp ngay sau đó, vào tháng 6 năm 1965, Johnson lại
ra lệnh pha loãng bạc nhằm hạ thấp vị thế của bạc trong lưu thông tiền tệ. Ông
ta nói: “Tôi muốn tuyên bố một cách rõ ràng, những thay đổi này [pha loãng bạc]
sẽ không ảnh hưởng đến sức mua của đồng tiền đúc. Trong phạm vi nước Mỹ, tiền mới
sẽ có thể được hoán đổi với tiền giấy có cùng mệnh giá.”
Ngày 7 tháng 6 năm 1966, tờ The Wall Street
Daily đã phản ứng một cách mỉa mai rằng: “Đúng vậy, nhưng dưới ảnh hưởng của
nạn lạm phát tiền tệ suốt 30 năm qua, sức mua của loại tiền giấy kia đã bị ăn
mòn gần hết rồi. Chính vì vậy mà tiền tệ của chúng ta đã hoàn toàn bị tách biệt
khỏi vàng bạc.”
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ cũng thừa nhận, hằng năm
họ đều có kế hoạch với những tính toán “khoa học” để sức mua của đồng đô-la giảm
xuống từ 3% đến 4% sao cho tầng lớp lao động có thể “thấy được” tiền lương của
mình đang tăng lên.
Đến mùa hẹ năm 1967, Bộ Tài chính không còn bạc
trắng “nhàn rỗi” để có thể bán đổ bán tháo.
Cuối cùng, đại nghiệp tiền tệ bạc trắng đã được
thực thi trong tay Johnson.
Trích Song Hong Bing, Chiến Tranh Tiền Tệ Phần 1, Chương 7.
Đọc tiếp:
Nhận xét
Đăng nhận xét