Cuộc tranh cử tổng thống năm 1932
Cuộc tranh
cử Tổng thống năm 1932 dã diễn ra trong bối cảnh tiêu điều của nền kinh tế. Mười
ba triệu người không có công ăn việc làm với tỉ lệ thất nghiệp đến 25%. Những
điều này đã tạo nên một áp lực ghê gớm với Tổng thống Hoover lúc bất giờ. Đối
diện với sự công kích mạnh mẽ của ứng cử viên Tổng thống Đảng dân chủ Roosevelt
đối với chính sách kinh tế từ năm 1928 cũng như mối quan hệ mật thiết giữa Tổng
thống Hoover với các thế lực ngân hàng Phố Wall, Hoover luôn giữ được sự trầm
tĩnh tế nhị, nhưng trong sổ ghi chép của mình, ông đã ghi lại cách nghĩ chân thực
thế này:
“Đáp lại
yêu cầu của Roosevelt muốn tôi phải lên tiếng chịu trách nhiệm phản đối phong
trào đầu cơ [năm 1929], tôi đã suy nghĩ rất nhiều và không biết là có nên tiết
lộ về hành động cố ý thực thi chính sách lạm phát tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ từ năm
1925 đến năm 1928 dưới sức ép của các thế lực châu Âu hay không, bởi thời đó,
tôi là người phản đối chính sách lạm phát tiền tệ này.”
Quả thật, Tổng
thống Hoover có chút oan ức. Tuy là Tổng thống Mỹ, nhưng ông lại không có chút ảnh
hưởng lớn đối với chính sách kinh tế và chính sách tài chính của Chính phủ. Do
Chính phủ không có quyền phát hành tiền tệ, và nếu Ngân hàng của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ ở New
York không có được sự hợp tác của tư nhân thì bất cứ chính sách nào đưa ra cũng
đều là viển vông.
Tổng thống Hoover thất sủng ở Phố Wall do xa rời
phương châm đã định của ngân hàng về việc bồi thường chiến tranh của Đức. Năm
1929, kế hoạch Young được Morgan hoạch định. Với nguồn chi phí có từ việc tăng
thêm gánh nặng nợ nần của nước Đức và thông qua phương thức phát hành công trái
trên Phố Wall để Đức có khả năng bồi hoàn chiến phí, Morgan có thể kiếm chác một
món hời lớn.
Tháng 5 năm 1931, khi kế hoạch mới bắt đầu được
thực thi, một cuộc khủng hoảng tài chính của Đức và Áo đã nổ ra. Hành động cứu
vãn của ngân hàng Rothschild và ngân hàng Anh chưa thể khống chế được sự lan rộng
của cuộc khủng hoảng, và ngân hàng Phố Wall của Morgan cũng không muốn chứng kiến
cảnh kế hoạch Young vừa mới khởi động đã sớm chết yểu. Ngay lập tức, Lamont – một
trong những cổ đông của Morgan – đã gọi điện thoại cho Tổng thống Hoover, yêu cầu
Chính phủ Mỹ đồng ý cho Chính phủ Đức ngưng việc bồi hoàn chiến tranh trong thời
gian ngắn và sẽ tiếp tục bồi hoàn khi cuộc khủng hoảng tài chính Đức có dấu hiệu
chững lại. Với giọng cảnh cáo, Lamont còn nói rằng, nếu Chính phủ để cho hệ thống
châu Âu sụp đổ thì sự suy thoái của Mỹ càng thêm nặng nề.
Trước đây, Tổng thống Hoover đã thỏa thuận với Chính
phủ Pháp về chuyện bồi hoàn chiến tranh của Đức. Bất cứ việc gì liên quan đến vấn
đề bồi thường chiến phí của Đức đều phải được Chính phủ Pháp thông qua. Với tư
cách là một chính trị gia, Hoover không thể nuốt lời. Vì thế, Hoover lập tức trả
lời một cách thẳng thắn rằng: “Tôi sẽ suy nghĩ chuyện này, nhưng nếu xét từ gốc
độ chính trị, việc này không khả thi lắm. Ông là người New York thì làm sao có
thể hiểu được mối lo về các khoản nợ chưa trả giữa các Chính phủ này.”
Lamont cũng không phải tay vừa và đáp trả: “Những
ngày này chắc ngài đã nghe thấy không ít lời đồn đại rằng, trong danh sách ứng
cử viên Tổng thống năm 1932 của Đảng Cộng hòa sẽ không có tên ngài. Nếu ngài làm
theo kế hoạch của chúng thôi, những tin đồn này sẽ không bao giờ xuất hiện nữa.”
Cuối cùng, Lamont cũng chìa ra một củ cà rốt cho Tổng thống Hoover với thông điệp
rằng, nếu như sự việc thành công, toàn bộ công lao sẽ thuộc về Tổng thống. Hoover
đã suy nghĩ cả tháng trời để rồi cuối cùng cũng đành phải gật đầu đồng ý.
Đến tháng 7 năm 1932, Lamont lại một lần nữa phái
người đến Nhà Trắng nói cho Tổng thống biết rằng cần phải suy nghĩ lại vấn đề bồi
hoàn chiến tranh của nước Đức. Lần này, không thể chịu đựng nổi, với vẻ tức giận
tột độ, Hoover đã quát lớn: “Lamont đã làm hỏng bét cả mọi việc. Nếu như có một
việc khiến người dân Mỹ tức giận và phản đối, thì đó chính là mưu mô này [miễn
trừ hoặc hoãn các khoản nợ của Đức, Anh, Pháp đối với Mỹ]. Lamont chẳng hiểu gì
về sự phẫn nộ của cả nước Mỹ đối với các ngân hàng. Các ngân hàng muốn biến chúng
tôi [các chính trị gia] trở thành đồng mưu của “xã hội đen.” Có lẽ họ đã đạt được
một bản thỏa ước về khoản bồi thường chiến tranh với người Đức, nhưng lại hoàn
thành bản thỏa ước ấy theo một cách thức trắng trợn nhất.” Kết quả là Hoover đã
từ chối yêu cầu của Phố Wall, và cả nước Pháp khất nợ.
Điều này càng khiến cho các nhà tài phiệt ngân hàng
Phố Wall tức anh ách chính là hàng loạt thông tin xấu về tình hình tài chính xuất
phát từ việc Tổng thống Hoover cương quyết đối mặt với hành vi lũng đoạn thị trường
cổ phiếu, tình trạng thất nghiệp nguy kịch chưa từng thấy cũng như sự suy thoái
về nền kinh tế và thảm cảnh của dân chúng trong cơn bão thị trường cổ phiếu. Tất
cả các vẫn đề này tạo nên sự phẫn nộ kịch liệt đối với các ngân hàng Phố Wall.
Tổng thống Hoover được dân chúng ủng hộ đã quyết định vạch mặt các ngân hàng và
yêu cầu phải làm cho ra nhẽ. Hoover thẳng thừng tuyên bố rằng, thị trường cổ
phiếu New York là một sòng bạc lớn do các ngân hàng thao túng, các phần tử đầu
cơ nhằm làm lũng đoạn thị trường đã cản trở sự khôi phục niềm tin đối với thị
trường. Hơn thế nữa, ông còn cảnh báo Houston, vị chủ tịch Sở giao dịch Chứng
khoán New York rằng, nếu không hạn chế hành vi lũng đoạn thị trường cổ phiếu, ông
sẽ yêu cầu Quốc hội tiến hành điều tra và giám sát chặt chẽ thị trường cổ phiếu.
Câu trả lời của Phố Wall đối với yêu cầu của Tổng
thống là rất dứt khoát và đơn giản: “Hoang đường!”
Không thể chịu đựng hơn nữa, Tổng thống Hoover bèn
ra lệnh cho Ngân hàng Hạ nghị viện và Ủy ban tiền tệ tổ chức điều trả hành vi lũng
đoạn thị trường cổ phiếu. Phố Wall lập tức phái Lamont đến Nhà Trắng ăn trưa cùng
với Tổng thống và Bộ trưởng Ngoại giao hòng mong chặn đứng cuộc điều tra.
Ngay sau khi cuộc điều trả phanh phui những ám muội
đằng sau thị trường cổ phiếu cuối thập niên 20, hàng loạt các thương vụ lớn nhỏ
bị lôi ra ánh sáng và gây chấn động dư luận. Rất nhiều thông tin xấu liên quan đến
thị trường cổ phiếu của các công ty như tập đoàn Goldman Sachs, công ty Morgan
bị phơi bày ra ánh sáng. Khi mối quan hệ logic giữa hiện tượng rớt giá của thị
trường cổ phiếu và sự tiêu điều của nền kinh tế được phanh phui giữa bàn dân
thiên hạ thì sự giận dữ của người dân đã chĩa về hướng các ngân hàng.
Còn Tổng thống Hoover và còn đường chính trị của ông
cũng đồng thời đứt đoạn giữa biển lửa giận dữ của các ngân hàng lẫn dân chúng.
Và người thay thế ông chính là Franklin Delano Roosevelt – người được gọi là vị
Tổng thống vĩ đại nhất thế kỷ 20 của Mỹ.
Trích Song Hong Bing, Chiến Tranh Tiền Tệ Phần 1, Chương 5.
Đọc tiếp:
Nhận xét
Đăng nhận xét