Quyền rút tiền đặc biệt
Trong cuộc
khủng hoảng đồng đô-la Mỹ, các chuyên gia tiền tệ học luôn quả quyết rằng, việc
thiếu hụt vàng đã tạo nên khủng hoảng tiền tệ. Xét từ góc độ lịch sử của bản vị
vàng, chúng ta có thể thấy rằng, nhận định này có phần nhầm lẫn, việc thiếu hụt
vàng hoàn toàn không phải là nguyên nhân của vấn đề, mà việc phát hành đồng
đô-la Mỹ quá mức mới là nguồn gốc của khủng hoảng.
Bạc trắng
vì bị áp chế trong suốt một thời gian dài với mục đích chủ yếu nhằm gây nên
tình thế khó khăn từ việc thiếu hụt vàng. Ngay khi khủng hoảng diễn ra, điều kỳ
lạ là thông thường, ngón đòn người ta chọn luôn là tự lừa dối mình mà không phải
là đối mặt với bản chất của vấn đề một cách thành thực. Sau phát đạn khai cuộc
của Quỹ hỗ trợ vàng, các nhà tài phiệt Ngân hàng quốc tế lại nhớ đến tư tưởng
“vàng giấy” mà Keynes đã nhắc đến vào thập niên 40 để cuối cùng đề xuất ra một
“phát minh vĩ đại” – quyền đề khoản đặc biệt.
Đúng như
Jacques Reufl – nhà kinh tế học lừng danh của Pháp – đã từng nói: “Các nhà tiền
tệ học đã phát minh một trò chơi mới để che giấu sự thực của trạng thái phá sản
tiền tệ Mỹ. Ngân hàng trung ương của mỗi một quốc gia được phân phối một loạt
tiền tệ dự trữ quốc tế đặc thù. Nhưng vì để không gây nên lạm phát tiền tệ, quyền
đề khoản đặc biệt cần phải được hạn chế sát sao. Như vậy, thậm chí dưới sự giúp
đỡ của quyền đề khoản đặc biệt, nước Mỹ vẫn không thể hoàn trả hết một phần nhỏ
trong các khoản nợ bằng đồng đô-la của mình”.
Nhưng mặt
khác, phố Wall lại dương dương tự đắt với sáng kiến trong lịch sử tài chính hiện
đại này:
Nước Mỹ
đã thu được thắng lợi vàng giấy
Paul Volker,
Thứ trưởng Bộ Tài chính đã tuyên bố với giới truyền thông một cách đầy thỏa mãn
rằng, “cuối cùng chúng ta cũng đã thực hiện được kế hoạch quyền rút tiền đặc biệt.”
Tờ The Wall Street Daily thì tung hô thắng lợi trọng đại này của học
pháp kinh tế Mỹ, bởi nó là chiếc gậy chỉ huy duy nhất của giá trị tiền tệ đồng
thời là sự đả kích trực tiếp của liều thuốc vạn năng đối với vàng trước đây.
Nhưng The
Wall Street Daily đã quên rằng, quyền rút tiền đặc biệt được xác định bằng
hàm lượng của vàng, cho nên vàng vẫn là chiếc gậy chỉ huy của tiền tệ, hơn nữa,
quyền rút tiền đặc biệt không thể bị “mất giá.” Hohp đã có một đoạn miêu tả hết
sức tuyệt vời về điều này: “Sẽ có một ngày, quyền rút tiền đặc biệt sẽ được các
nhà sử học xếp vào hàng “phát minh” vĩ đại của nhân loại. Việc coi nó có giá trị
ngang bằng với vàng nhưng lại không thể hoán đổi thành vàng thì quả thực đó là
chuyện hoang đường. Chỉ khi được hoán đổi thành vàng một cách thoải mái với một
tỉ lệ nhất định thì bất cứ loại tiền giấy hoặc đơn vị tín dụng nào mới có thể
được xem là có giá trị ngang bằng với vàng.”
Liên quan đến
khái niệm “vàng giấy”, Palyi – nhà kinh tế học Đức – cũng đã đưa ra một nhận định
hết sức sắc bén:
“Loại tiền
dự trữ SDR này chỉ có thể kích thích sự bành trướng về tài chính và lạm phát tiền
tệ một cách thô bỉ trên phạm vi thế giới. Nó đã dọn sạch hòn đá tảng cuối cùng
đang chắn ngang trên lộ trình “tiền tệ thế giới” đang bị giới tài phiệt quốc tế
khống chế hoàn toàn. Và nó sẽ mãi mãi là thứ không thể “thiếu” trên thế giới.”
Ngày 18
tháng 3 năm 1969, Quốc hội Mỹ đã hủy bỏ yêu cầu về hàm lượng vàng bảo đảm cho đồng
đô-la (25% vàng). Động thái này đã cắt đứt mối quan hệ pháp luật mang tính cưỡng
chế giữa vàng và việc phát hành đô-la Mỹ.
Đương
nhiên, kế hoạch của nhà tài phiệt Ngân hàng quốc tế không phải mỗi lần đều có
thể thực hiện được như ý nguyện. Ý tưởng “tiền tệ thế giới” vào những năm 40 của
Keynes lấy quyền rút tiền đặc biệt làm tương lai quả thực là hơi quá lạc quan.
Tuy nhiên, sự lạc quan năm đó của các nhà Ngân hàng quốc tế cũng không phải
hoàn toàn không có lý. Chiến tranh Thế giới thứ hai vừa kết thúc, “nguyên mẫu”
của “chính phủ thế giới” đã được thực hiện đúng hạn, cặp đôi Quỹ tiền tệ quốc tế
và Ngân hàng thế giới cũng đồng thời đứng vào vị trí “tổ chức phát hành tiền tệ
thống nhất thế giới.” Nếu quyền rút tiền đặc biệt lại trở thành một thứ tiền tệ
thế giới dúng hạn thì sự nghiệp lớn xem như hoàn thành.
Chỉ đáng tiếc
là kế hoạch này đã không đuổi kịp sự thay đổi. So với phiên bản nước Mỹ của
White thì “Bản quy hoạch hoàn hảo” của thế giới tương lai theo mô hình của
Keynes có sự khác biệt lớn. Người Mỹ đang chiếm thế thiên thời địa lợi nhân
hòa, đồng thời lại có nhiều của cải, thanh thế mạnh với đồng đô-la Mỹ uy quyền,
làm sao có thể nhiệt tình với kế hoạch của Keynes? Đó là chưa tính đến sự quật
khởi của làn sóng độc lập dân tộc đang diễn ra tại các nước thuộc thế giới thứ
ba. Sự quật khởi của châu Á đã làm thay đổi cán cân lực lượng thế giới, quyền
rút tiền đặc biệt cũng đã không được thực hiện hóa.
Trích Song Hong Bing, Chiến Tranh Tiền Tệ Phần 1, Chương 7.
Đọc tiếp:
Nhận xét
Đăng nhận xét